Działania z zakresu ochrony czynnej zrealizowane na Wyżynie Miechowskiej
Działania z zakresu ochrony czynnej zrealizowane na Wyżynie Miechowskiej
Murawy kserotermiczne Festuco-Brometea (6210) oraz zarośla jałowca pospolitego w murawach nawapiennych (5130) jako siedliska półnaturalne wymagają naszej ingerencji, aby mogły zachować swoistą bioróżnorodność i prawidłową strukturę.
Jako Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska jesteśmy odpowiedzialni za ich utrzymanie we właściwym stanie. W ramach projektu POIS.02.04.00-00-0180/16 pn. „Ochrona zagrożonych gatunków i cennych siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000 w Małopolsce” podjęliśmy kontynuację działań, wynikających z ustanowionych planów zadań ochronnych dla 17 obszarów Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej.
Głównym zadaniem było prowadzenie wypasu owiec i kóz corocznie w okresie 15 maj – 15 październik w latach 2018-2020. Działaniem objęto łączną powierzchnię ponad 31ha na Wyżynie Miechowskiej i dodatkowo ok. 3 ha w Dolinie Prądnika (Ojcowski Park Narodowy). Dla każdego obszaru przygotowano plan wypasu, który informował o liczbie dni wypasu, liczebności stada oraz jego obsadzie. Na Miechowszczyźnie wypas prowadzony był z dowozem zwierząt, natomiast w Dolinie Prądnika owce i kozy wypasane były w trybie całodobowym.
Wypas owiec w obszarze Sterczów-Ścianka
W efekcie zaobserwowano, że zwierzęta przyczyniły się do redukcji wielu gatunków charakterystycznych dla łąk świeżych, w szczególności rajgrasu wyniosłego (Arrhenatherum elatius), a także innych roślin ekspansywnych i inwazyjnych, w tym: pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica), derenia świdwy (Cornus sanguinea), nawłoci kanadyjskiej (Solidago canadensis). Natomiast związane z wypasem systematyczne wykaszanie niedojadów w znaczący sposób wyeliminowało trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigejos).
W roku 2020 przeprowadzono selektywną wycinkę i karczowanie nadmiaru drzew i krzewów w celu utrzymania ich zwarcia na poziomie 10-20 % w murawach kserotermicznych i 40-60% w zaroślach jałowca pospolitego w murawach nawapiennych. Zabiegiem objęto ponad 26 ha siedlisk i usunięto 266 drzew. Dodatkowo wykonano koszenie powierzchni, na których nie jest prowadzony wypas.
Efekty wycinki w obszarze Natura 2000 Cybowa Góra
W okresie realizacji projektu przeprowadzono monitoring stanu zachowania przedmiotów ochrony, w tym siedlisk 6210 i 5130 oraz gatunków 1902 obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus) i 2249 dziewięćsiła popłocholistnego (Carlina onopordifolia). Wykonano również monitoring wpływu wypasu na 3 gatunki storczyków: dwulistnik muszy (Ophrys insectifera), obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) i storczyk kukawka (Orchis militaris).
Dwulistnik muszy (Ophrys insectifera)
Storczyk kukawka (Orchis militaris)
Storczyk blady (Orchis pallens)