Kalendarium wydarzeń w części kserotermicznej projektu

czerwiec  2018 r. – owce wyruszają na murawy

W czerwcu 2018 r stada złożone z owiec olkuskich i kóz  wyruszyły na murawy kserotermiczne.  Rola tych zwierząt jest nieoceniona! Przede wszystkim bardzo selektywnie zgryzają roślinność, preferując trawy i rośliny motylkowe. Pozostawiają gatunki rzadkie i charakterystyczne dla muraw, jak np. storczyki, kolczaste dziewięćsiły , ostrożenie,  wonne macierzanki i szałwie, a także oraz oman.  Wspomagają tym samym utrzymanie prawidłowej struktury gatunkowej i fizjonomii siedliska.  Wypasem objęto 16 obszarów Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej przez okres 3 lat.

19 maja 2019 r. – III Święto Storczyka;

Święto Storczyka corocznie przyciąga szerokie grono miłośników przyrody w różnym wieku.

Głównym punktem programu są wyjścia w teren z przewodnikami, podczas których można podziwiać piękno kwietnych  muraw kserotermicznych, poznać tajemnice lasu oraz zachwycać się śpiewem ptaków. Najważniejszą atrakcją były oczywiście storczyki . Poza storczykiem kukawką, uwagę uczestników przykuł obuwik pospolity, który po raz pierwszy od kilku lat pojawił się w formie kwitnącej! 

Dodatkowo wszyscy zainteresowani mogli posłuchać interesującej prezentacji o chomiku europejskim, którego jedną z najważniejszych ostoi w Polsce  jest Wyżyna Miechowska.

Dla osób odwiedzających przygotowano kilkanaście stoisk m.in. przez Nadleśnictwo Miechów, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, Straż Ochrony Przyrody z Miechowa, gdzie prowadzone były quizy i konkursy.  Ponadto można było skorzystać z przejażdżki bryczką, jazdy konnej oraz degustacji regionalnych produktów, np. tradycyjnie pieczonej jagnięciny.  Na najmłodszych czekało wiele zabaw z nagrodami.

Więcej zdjęć i informacji pod linkiem: https://dziennikpolski24.pl/iii-swieto-storczyka-w-kalinie-malej-znajdz-sie-na-zdjeciach/ar/c1-14143419

lipiec 2019 r. - wypas owiec w  Obszarze Natura 2000 Dolina Prądnika (Ojcowski Park Narodowy);

W lipcu 2019r. objęto działaniami ochronnymi dwie powierzchnie Grodzisko i Zabugaje, położone w granicach Ojcowskiego Parku Narodowego. Wypas owiec i kóz był prowadzony przez okres dwóch miesięcy w trybie całodobowym. Zwierzęta w widoczny sposób przyczyniły się do eliminacji gatunków ekspansywnych oraz zahamowały sukcesję krzewów, czego efekty możemy podziwiać, poruszając się drogą wojewódzką 773  w kierunku Pieskowej Skały (powierzchnia Grodzisko)

lipiec - sierpień – wycieczki dla uczestników półkolonii i wychowanków świetlicy w Miechowie.

W okresie wakacyjnym w ramach współpracy z Miechowską Ligą Squasha oraz Urzędem Miasta i Gminy Miechów, poprowadziliśmy 6 wycieczek po obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej i Ojcowskim Parku Narodowym. Odwiedziliśmy m.in. następujące obszary Natura 2000: Wały, Kalina Lisiniec, Kalina Mała, Dolina Prądnika. Uczestnicy wycieczek mieli okazję nie tylko zapoznać się z cennymi gatunkami muraw kserotermicznych, ale także obejrzeć na żywo prowadzony wypas owiec i kóz. Zajęcia w terenie urozmaicone były konkursami i grami drużynowymi, za które zwycięzcy otrzymali nagrody.

18 września 2019 r. - konferencja KSERO

W dniu 18 września 2019 r w Dosłońcu odbyła się konferencja prezentująca efekty realizacji projektu  POIS.02.04.00-00-0180/16-00 pn. „Ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000 w Małopolsce”. Spotkanie poświęcone było czynnej ochronie muraw kserotermicznych na w 17 obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej oraz w obszarze Dolina Prądnika (Ojcowski Park Narodowy). W konferencji uczestniczyli przedstawiciele Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska: w Katowicach, Kielcach, Lublinie, Rzeszowie, przedstawiciele parków narodowych: Ojcowskiego i Pienińskiego oraz parków krajobrazowych: Świętokrzyskich  i Nadnidziańskich, Śląskich, nadleśnictw, a także władze samorządowe,  kadra naukowa  Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie  oraz wykonawcy realizujący wypas owiec i kóz  na murawach kserotermicznych. Spotkanie było dobrą okazją do wymiany doświadczeń pomiędzy instytucjami realizującymi projekty z zakresu ochrony czynnej siedlisk nieleśnych oraz dyskusji nad osiągniętymi efektami.  Po zakończeniu sesji referatowej, uczestnicy konferencji wzięli udział w pokazie pracy psów pasterskich, demonstrowanym na terenie obszaru Natura 2000 Kalina Mała, pod kierownictwem Tomasza Pecolda.

21 października 2019 r. - Szkolenie dla wypasających

21 października 2019r odbyło się szkolenie dla osób prowadzących wypas owiec i kóz  na murawach kserotermicznych w obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej oraz w Ojcowskim parku Narodowym. Spotkanie złożone było z sesji referatowej i terenowej, podczas których istniała możliwość wymiany doświadczeń nabytych w trakcie hodowli owiec oraz ich wypasu. Poruszono kwestie dotyczące m.in. chowu owiec w gospodarstwach ekologicznych, chorób spowodowanych pasożytami oraz sposobów ich leczenia, a także zasad  urządzania budynków przeznaczonych na owczarnie. Ponadto zostały przedstawione wyniki obserwacji wypasu na Górze Koronnej w Ojcowskim Parku Narodowym, obrazujące aktywność dobową owiec, zależność intensywności zgryzania  od temperatury oraz od składu gatunkowego płatów murawy.

Po zakończeniu sesji referatowej odbyła się część terenowa, obejmująca wyjazd do Spółdzielni Rolniczej pod Maczugą w Sułoszowej. Celem wyjazdu była prezentacja tradycyjnego gospodarstwa rolnego  w fazie rozbudowy, ukierunkowanego na hodowlę owiec rasy olkuskiej.

październik - grudzień 2019 r. - cykl 20 spotkań

W ramach działalności promocyjno-edukacyjnej odbyło się 20 spotkań dedykowanych różnym grupom odbiorców.  Przeprowadzono m.in. warsztaty dla nauczycieli, szkolenie dla ekspertów przyrodniczych i pracowników ośrodków doradztwa rolniczego.  Odbyły się także spotkania w przedszkolach i szkołach podstawowych, w Domu Pomocy Społecznej w Miechowie. Jednym z bardziej interesujących był Pokaz kulinarny prezentujący wybrane potrawy z jagnięciny wraz z ich degustacją. Uczestnikami spotkań byli również mieszkańcy posiadający działki w obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej, którzy mogli poszerzyć swoja wiedzę nie tylko na temat cennych siedlisk i zabiegów ochrony czynnej, ale także na temat rolnictwa ekologicznego oraz realizacji programów rolnośrodowiskowych  w gospodarstwach

więcej informacji na temat Pokazu kulinarnego na stronie: https://www.miechow.pl/powiat/aktualnosci/Jak-przyrzadzic-jagniecine-Pokaz-kulinarny-RDOS/idn:1881)

luty 2020 r. – ogłoszenie konkursów dla szkół podstawowych i przedszkoli

Kontynuując cykl spotkań i lekcji zaprosiliśmy uczniów i nauczycieli do czynnego udziału  w I Powiatowym Sympozjum Murawowym, pod hasłem „Murawy kserotermiczne bogactwem Ziemi Miechowskiej”, objętym honorowym Patronatem przez Małopolskie Kuratorium Oświaty oraz Starostwo Powiatowe w Miechowie.  W ramach spotkania zaplanowano prezentację prac konkursowych przygotowanych przez uczniów szkół podstawowych z powiatu miechowskiego oraz ogłoszenie wyników konkursu.

Dla nieco młodszych miłośników muraw kserotermicznych przygotowaliśmy konkurs plastyczny pt. „Najpiękniejsze kwiaty muraw kserotermicznych”. Dzieci z oddziałów przedszkolnych mają okazję wykazać się inwencją twórczą oraz zdolnościami plastycznymi, wykorzystując do tego celu pastele. Prezentacja prac zaplanowana podczas wernisażu, zatytułowanego „Poznajemy bioróżnorodność muraw”

W związku z zaistniałą sytuacją epidemiologiczną, wskazane  w regulaminach terminy uległy zmianie.

kwiecień 2020 r. - wycinka drzew i krzewów w obszarach Natura 2000

W kwietniu 2020r nadszedł czas na wykonanie wycinki i karczowania  drzew i krzewów w 17 obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej oraz koszenia powierzchni muraw. Przygotowano powierzchnie do kolejnego sezonu wypasu, który rozpoczyna się  w maju. Usunięto nadmiar drzew i krzewów w murawach kserotermicznych oraz w zaroślach jałowca pospolitego w murawach nawapiennych.

kwiecień- maj 2020r. – murawy zaczynają tętnić życiem !

W kwietniu murawy okrywają się  kremowymi i żółtymi barwami, które nadają im storczyki blade (Orchis pallens) i miłki wiosenne (Adonis vernalis). Maj przynosi purpurowe i fioletowe akcenty, pochodzące od rozkwitających storczyków: kukawki (Orchis militaris), purpurowego (Orchis purpurea), męskiego (Orchis mascula), a także szałwi łąkowej (Salvia pratensis), dzwonka syberyjskiego (Campanula sibirica);  pomiędzy którymi dumnie wznoszą się białe zawilce wielkokwiatowe (Anemone sylvestris). W obszarach Natura 2000 takich jak:  Kalina Lisiniec, Kalina Mała, Sterczów-Ścianka, Opalonki, Grzymałów, Dąbie można podziwiać obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus ). Wprawne oko przyrodnika dostrzeże również niezwykle urokliwego małego storczyka – dwulistnika muszego (Ophrys insectifera). Wśród krzewów do rzadkości należy wisienka stepowa (Prunus cerasifera), posiadająca swoje stanowiska w Grzymałowie, Kalinie Lisiniec, Cybowej Górze oraz w Opalonkach.

Poza wyjątkowymi gatunkami roślin, podczas majowych spacerów po murawach, można spotkać wypasające się owce rasy olkuskiej oraz -  w obszarze Komorów  - czarnogłówki.

czerwiec-sierpień 2020 – wakacje na murawach

Wakacyjna przerwa umożliwiła organizację licznych wyjazdów dla różnych grup wiekowych.

Miechowskie murawy i Ojcowskie skałki stały atrakcja turystyczną zarówno dla dzieci, młodzieży, jak i dorosłych, a głównymi bohaterami tych terenów były wypasane owce. Na zajęciach terenowych gościliśmy uczestników półkolonii z Miechowa, kolonii z Charsznicy, a także członków Klubu Seniora. Wyjazdy były doskonałą okazją do zapoznania uczestników z unikatowym charakterem i bogactwem muraw kserotermicznych oraz ich różnorodnością na Wyżynie Miechowskiej oraz w Dolinie Prądnika.

Dla gospodarzy wypasających owce w obszarach Natura 2000 oraz pracowników urzędów gmin i starostwa dedykowany był wyjazd do Bacówki w Pieninach w okolice Czorsztyna, na którym mogli zapoznać się nie tylko ze specyfiką hodowli i wypasu owiec w górach, ale także podziwiać jeden z podtypów muraw kserotermicznych 6210-1- murawy kserotermiczne naskalne.

wrzesień-październik 2020r – jesień w Centrum Promocji Obszarów Natura 2000 w Pstroszycach Drugich

Okres jesienny to czas przeznaczony na warsztaty kameralne, podsumowania konkursów, zrealizowanych działań oraz układanie planów na przyszłość…

9 września 2020r. wspólnie z gospodarzem Urzędem Miasta i Gminy Miechów, dokonaliśmy uroczystego otwarcia Centrum Promocji Obszarów Natura 2000 w Pstroszycach Drugich. Spotkaniu towarzyszyły referaty prezentujące doświadczenia z zakresu edukacji przyrodniczej, wygłaszane przez pracowników Zespołu Śląskich i Małopolskich Parków Krajobrazowych oraz Nadleśnictwa Miechów.

https://dziennikpolski24.pl/pstroszyce-drugie-pierwsze-w-wojewodztwie-centrum-promocji-obszarow-natura-2000-juz-otwarte/ar/c5-15172928

W nowo otwartym lokalu 22 września br. odbyły się warsztaty filcowania wełny na mokro, prowadzone przez pracowników Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury  których efektem były piękne filcowe kwiaty.

23 września br. w ramach I Powiatowego Sympozjum Murawowego na Wyżynie rozstrzygnęliśmy konkurs pod hasłem „Murawy kserotermiczne bogactwem Ziemi Miechowskiej”

https://www.miechow.pl/powiat/aktualnosci/I-Powiatowe-Sympozjum-Murawowe-na-Wyzynie-Miechowskiej/idn:2046

We wrześniu odbywały w szkołach prelekcje na temat bioróżnorodności, ochrony i zagrożeń muraw. Towarzyszyły im m.in. projekcje filmu Między miłkiem a dziewięćsiłem”, a także zadania aktywizujące dla uczniów.

W październiku przeprowadzono w Szkole Podstawowej w Racławicach warsztaty plastyczne pn.”Las w słoiku”, których efektem były bardzo oryginalne prace z wykorzystaniem naturalnych jesiennych  skarbów lasów.

Na zakończenie sezonu nie zabrakło również wyjazdu w góry - 2 października br. po raz kolejny mieliśmy okazję zgłębić tajniki chowu i wypasu owiec – cakli górskich - na pienińskich   halach.